کلمه توهین یک لفظ عامی است که قانون گذار در فصل پانزدهم قانون مجازات اسلامی(تعزیرات)به عنوان هتک حرمت اشخاص آن را آورده است و ماده 839 قانون مجازات اسلامی در ابتدا توهین را با لفظ عام مطرح کرده است.(توهین به افراد)و بعضی از مصادیق و نمونه های آن را به کاربردن فحاشی و الفاظ رکیک مطرح نموده است. در واقع توهین و فحاشی به هر ترتیب و عنوان و حدت و شدتی که باشد ,این که سبک یا سنگین باشد ,عنوان مجرمانه دارد و مشمول مجازات قانونی است.لیکن تشخیص خفیف یا شدید بودن آن به عهده ی قاضی دادگاه است که به تناسب سابقه ی مجرمانه اشخاص یا عدم سوابق مجرمانه آن ها ,که اولین بار مرتکب یا شوند یا خیر تعیین مجازات می نماید.

به عنوان مثال فردی که اولین بار مرتکب بزه توهین و فحاشی به اشخاص شود , با اجازه از سایر مقررات قانون مجازات اسلامی ,قاضی دادگاه می تواند تخفیف لازم در میزان مجازات را اعمال کند .مانند تعلیق در مجازات یا به جریمه اندک وی را محکوم نماید.

در صورتی که فردی تبهکار باشد و سابقه ی کیفری در زمینه ی توهین و هتک حرمت به افراد را داشته باشد دادگاه می تواند مجازات وی را به حداکثر مجازات مندرج در ماده فوق که شامل 74 ضربه شلاق یا پنجاه هزار یا یک میلیون ریال جزای نقدی است, محکوم کند.

مجازات فحاشی ناموسی به همسر

چون لفظ توهین عام است به موجب قانون یاد شده(839 مجازات اسلامی) فحاشی و استعمال الفاظ رکیک به افراد نیز، جز مصادیق توهین و اهانت است و فرقی نمی کند که مخاطب فحاشی با الفاظ رکیک و ناموسی، همسر باشد یا اشخاص دیگر.

مجازات فحاشی تلفنی

توهین و فحاشی به اشخاص صرفا جنبه ی گفتاری ندارد بلکه  گاهی اوقات جنبه ی رفتاری یا نوشتاری نیز دارد. به عبارت دیگر اعمال افراد و یا نوشتار افراد, می تواند جنبه ی مجرمانه ی توهین را داشته باشد.ِ یادآور می گردد تشخیص مصادیق توهین عرف جامعه است (عرفی است).

اعمال توهین توسط افراد به دیگران می تواند به نحو مختلف باشد. گاهی اوقات به صورت رودر رو  و بعضی مواقع در ملا عام عنوان می گردد.و بعضی اوقات از طریق تلفنی یا موبایل  به شکل گفتار، یا پیام کوتاه مطرح می شود که همه آن ها مصادیق توهین به اشخاص است و مجازات مندرج در ماده 839 قانون مجازات اسلامی را شامل می شود.

مجازات فحاشی در ملا عام

نحوه ی اثبات جرم توهین و فحاشی به اشخاص این است که مدعی (شاکی)موضوع اهانت, بایستی دو نفر شهود به عنوان دلیل به دادسرا معرفی نماید و یا این که دلایل های دیگر از قبیل, چاپ و پرینت پیامک و یا تقاضای تحقیق محلی و یا ارائه نوشته های توهین آمیز به دادسرا تقدیم کند.

لازم به ذکر است همان گونه که ماده 839 قانون مجازات اسلامی عنوان نموده است توهین و فحاشی به اشخاص می تواند با تحقق شرایط قانونی در مجازات حدود , می تواند حد قذف داشته باشد که در این صورت حد قذف مشمول کسی می شود که عناوین ناروای ناموسی مثل زنا به اشخاص نسبت دهد که در این صورت تحقق حد مذکور مشروط بر شهادت 4 نفر شهود عادل می باشد که واقع را شهادت دهند یا متهم به قذف در چهار جلسه مختلف اقرار بر اعمال نسبت ناروا (زنا) به اشخاص را بنماید ,که در صورت جمیع شرایط تحقق حد قذف, مرتکب به مجازات 100 ضربه شلاق محکوم می گردد. یاد آور می گردد فحاشی ناموسی از مصادیق توهین, مطابق قانون 839 قانون مجازات اسلامی می باشد وشامل مجازات حد قذف نمی گردد.