بر اساس قانون ، این فرد برای مرتبه نخست به حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال و یا هر دو مجازات محکوم می شود و اگر این عمل را تکرار کند به دو تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد.
در صورتی که رانندگی بدون گواهینامه منجر به قتل شود تغییری در ذات جرم قتل غیر عمد ناشی از تخلفات رانندگی ، ایجاد نمی شود و به هر حال قتل مذکور ، قتل شبه عمد و مشمول قانون مجازات اسلامی ( بخش تعزیرات ) است .
زیرا در رانندگی بدون پروانه منجر به قتل نیز، قصد نتیجه یا همان قصد قتل ، مفقود است. اما مرتکب علاوه بر پرداخت دیه کامل مرد یا زن از باب تعزیر به حبس ناشی از قتل عمد موضوع قانون مذکور محکوم می شود و نیز به موجب قانون تازه تصویب مجازات اسلامی مکلف به پرداخت جزای نقدی نیز هست.
البته در قانون جدید مجازات اسلامی تمهیداتی در این رابطه تبیین شده است به این ترتیب که قاضی مجاز شده که در همه جرایم تعزیری ( چه عمدی و چه غیر عمدی ) چنانچه مجازات اعمال شده تا درجه ششم تعیین شده باشد ( حبس بیش از شش ماه تا دو سال و جزای نقدی بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال ) مجازات تکمیلی ( متناسب با جرم و خصوصیات مرتکب )​ نیز برای وی تعیین کند.
چنانچه کسی پروانه رانندگی اش را بموقع تمدید نکرد در صورت رانندگی مرتکب جرم شده است و چنین شخصی دو مسئولیت دارد اقدام نکردن بموقع برای تعویض که مشمول جریمه خاص است و همچنین رانندگی بدون در اختیار داشتن گواهینامه معتبر که در حکم فرد فاقد گواهینامه به حساب می آید.
به طور مثال کسی که قبلاً بدون عینک مجاز بوده و با ضعف بینایی مواجه یا دچار عارضه نقص عضوی شود که باید با خودرویی خاص رانندگی کند ، ​فاقد گواهینامه تلقی می شود.
همان طوری که می دانیم برای راندن برخی از وسایل نقلیه مانند تاکسی علاوه بر داشتن گواهینامه ، صاحب آن باید 23 سال سن داشته باشد یا از زمان دریافت گواهینامه اش یک سال گذشته باشد .. آیا در این حالت فردی که فاقد این شرایط است در حکم راننده بدون گواهینامه محسوب می شود ؟ 
پاسخ این است که ​این افراد فاقد گواهینامه محسوب نمی شوند ، اما عمل آنان تخلف از مقررات رانندگی است که باید جریمه شوند ولی مجرم محسوب نمی شوند.
حتی اگر رانندگی آنان منجر به وقوع تصادف شود به صرف نداشتن شرایط لازم برای رانندگی مقصر حادثه به حساب نمی آیند بلکه آنچه در تعیین مقصر حادثه اثر گذار است وقوع رابطه بین وقوع حادثه و خطای راننده است که این رابطه باید مستقیم باشد. 
یعنی اگر علت آن وجود نمی داشت حادثه هم بوجود نمی آمد . بنابراین اگرکسی در حادثه رانندگی حتی گواهینامه هم نداشته باشد چنانچه علت وقوع حادثه بی احتیاطی یا بی مبالاتی از سوی طرف مقابل باشد او به علت نداشتن گواهینامه مقصر قلمداد نمی شود، گرچه از حیث اینکه فاقد گواهینامه بوده قابل تعقیب و مجازات است. 
سوال بعدی این است که اگر کسی که گواهینامه رسمی برای وسایل نقلیه موتوری ندارد اقدام به رانندگی کند و منجر به قتل دیگری شود، ایا مقصر حادثه تلقی می شود؟
در پاسخ باید گفت که صرف نداشتن گواهینامه دلالت بر تقصیر راننده ندارد و همانطور که داشتن گواهینامه نیز دلالت بر عدم تحقق بی احتیاطی یا بی مبالاتی از سوی راننده ندارد و این برعهده مرجع قضایی است که با ارجاع به کارشناس و شرایط و اوضاع و احوال پرونده به دست آورد که چه کسی در وقوع حادثه مرتکب تقصیر شده است.
چنانچه برای مقام قضایی ثابت شود که فرد بدون گواهینامه مقصر حادثه بوده ، برابر قانون مکلف است مجازات وی را تشدید کند مضافاً اینکه قاضی می تواند به عنوان مجازات تکمیلی مجرم را به مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی یا تصدی وسایل موتوری محروم کند. 
در قتل غیرعمد ناشی از تخلفات رانندگی مجازات قصاص وجود ندارد و تنها مجازات تعیین حبس تعریزی و جزای نقدی ، در صورت مطالبه اولیای دم در نظر گرفته شده است.
اما با رعایت مقرارت راهنمایی و رانندگی ، درصد زیان های مالی و جانی به حداقل می رسد ،​ نظم در عبور و مرور ایجاد می شود ،​ زودتر به مقصد می رسد و در وقت و مال صرفه جویی می شود. ، آلودگی هوا کاهش می یابد ، شهروندان بدون جنگ اعصاب در محل کار خود حاضر می شوند و تخلفات و به تبع آن جرائم رانندگی کاهش می یابد.

مقصر بودن فرد بدون گواهینامه و پرداخت بیمه

در تصادفات در صورتی که راننده مقصر، فاقد گواهی‌نامه مجاز رانندگی باشد، شرکت بیمه باید بدون هیچ قید و شرط و اخذ تضمین، خسارت زیان‌دیدگان را پرداخت کند. در این حالت براساس ماده ۶ قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب سال ۸۷ شرکت بیمه موظف است دیه متعلقه به مصدوم یا حق اولیاء دم متوفی را بلافاصله پرداخت نموده و پس از آن می‌تواند نسبت به استرداد کل یا بخشی از آن توسط مراجع قضائی اقدام کند . درحال حاضر این ماده قانونی توسط اکثر شرکت‌های بیمه گر اجرا نمی‌شود و باز پرداخت دیه بصورت اقساط و با ارائه تضامین توسط راننده مقصر انجام می‌گیرد که این اقساط بعضا بسیار سنگین است. یعنی راننده مقصر چون گواهینامه نداشته است باید تمامی خسارت پرداختی را به بیمه بازپرداخت نماید و اگر این اقساط را پرداخت نکند تضمین به نفع شرکت بیمه ضبط می گردد. البته در صورتی که ثابت شود راننده بدون گواهینامه کمترین توانی برای پرداخت مبلغ مورد نظر ندارد می توان از طریق صندوق خسارات بدنی اقدام کرد .

البته شایان ذکر است که این عملکرد-پرداخت بدون شرط و تضمین بیمه و سپس استرداد آن از مقصر توسط مراجع قضایی-فقط شامل افراد بدون گواهینامه نبوده و موارد زیر را نیز شامل می شود:

- در صورتی که اثبات شود حادثه رانندگی رخ داده عمدی بوده است.

- در صورتی که گواهینامه راننده متناسب با وسیله ی نقلیه نباشد.

- درصورتی که وسیله ی نقلیه مسروقه بوده یا راننده از مسروقه بودن آن مطلع باشد.

- در صورتیکه راننده در حالت مستی یا استفاده از مواد روان گردان به رانندگی پرداخته باشد.

چه چیزی منجر به تشدید مجازات می‌شود؟

عللی در وقوع حوادث رانندگی دخیل هستند که قانونگذار نسبت به آن‌ها حساسیت نشان داده و در صورت وجود آن‌ها مسئولیت مرتکب را سنگین‌تر می‌داند. مستی، رانندگی بدون داشتن گواهینامه‌ٔ معتبر برای وسیله‌ٔ نقلیه، سرعت غیر مجاز، علم به وجود نقص و عیب مکانیکی موثر در وقوع تصادف، عبور از محل‌های علامت‌گذاری شده برای عبور عابر پیاده و محل‌های ممنوع عواملی است که قانونگذار با برشمردن آن‌ها، رانندگان را در صورت ارتکاب، مورد مجازات سنگین‌تری قرار می‌دهد.

فرار از صحنه‌ٔ تصادف موجب خسارات جبران‌ناپذیری می‌شود

کمک راننده به مصدوم می‌تواند از تشدید جراحات او جلوگیری کند. به همین دلیل مدیریت صحنه‌ٔ تصادف و تصمیم‌گیری عاقلانه‌ٔ راننده هم به بار مسئولیت او اضافه نمی‌کند، هم انسان دوستانه است. فرار از صحنه‌ٔ تصادف نه تنها کاری ناپسند است، بلکه ممکن است منجر به خسارات جبران ناپذیری شود. مواردی وجود داشته که به دلیل عدم کمک راننده و ترک محل حادثه توسط او، راننده‌ای دیگر با مصدومی که جراحتی شاید محدود داشته تصادفی دیگر نموده و او را در وضعی وخیم قرار داده یا حتی باعث مرگ او شده است. به همین دلیل قانونگذار این مورد را نیز جرم انگاری کرده. در ماده ۷۱۹ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی آمده (هر گاه مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته و راننده با وجود امکان رساندن مصدوم به مراکز درمانی و یا استمداد از مأمورین انتظامی از‌ این کار خودداری کند و یا به منظور فرار از تعقیب، محل حادثه را ترک و مصدوم را رها کند، حسب مورد به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور در‌مواد (۷۱۴) و (۷۱۵) و (۷۱۶) محکوم خواهد شد. دادگاه نمی‌تواند در مورد این ماده اعمال کیفیت مخففه نماید.)

در چه صورتی برای راننده خاطی تخفیف در نظر گرفته می‌شود؟ 

به همان نسبت که فرار راننده قابل مجازات و عملی ناپسند است، کمک او به مصدوم و مدیریت صحنه‌ٔ تصادف شایسته‌ٔ تقدیر است. تبصره‌ٔ ۲ ماده ۷۱۹ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی جهت تخفیفی را برای چنین افرادی پیش بینی کرده است. در تمام موارد مذکور هر گاه راننده مصدوم را به نقاطی برای معالجه و استراحت برساند و یا مأمورین مربوطه را از واقعه آگاه کند و یا به‌هر نحوی موجبات معالجه و استراحت و تخفیف آلام مصدوم را فراهم کند، دادگاه مقررات تخفیف را دربارۀ او رعایت خواهد نمود

راننده در صورتی می‌تواند جهت کمک به مصدوم، وسیله‌ٔ نقلیه را جا به جا کند که وسیله‌ٔ دیگری جهت انتقال مصدوم وجود نداشته باشد.